Aralık ayı sonunda Çin'de başlayıp bütün dünyayı saran ve son olarak ülkemizi de etkisi altına alan Kovid-19 salgını, günden güne büyüyerek devam etmektedir. Koronavirüs kapsamında alınan tedbirler, gelir vergisi mükelleflerini de yakından etkilemiştir. Açıklanan önlem paketleriyle gelir vergisi beyannamesi ve vergi ödeme tarihlerinde değişikliğe gidilmiştir.
Kira Geliri Beyannamesi Son Tarih Ne Zaman?
Normalde 31 Mart 2020 olarak belirlenen gelir beyannamesinin son tarihi, koronavirüs salgınıyla etkin mücadele kapsamında 30 Nisan 2020 Perşembe gününe kadar uzatıldı. Yani kira geliri beyannamesi verecek olanlar beyannamelerini 30 Nisan 2020 tarihine kadar verebilecek.
Kira Geliri Beyannamesi Nasıl Verilecek?
Kira geliri beyannamesi normalde direkt olarak vergi dairelerine, posta yoluyla ya da dijital ortamda verilebilmekteydi. Ancak koronavirüs salgını dolayısıyla alınan önlemler gereği, beyannameler Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmi internet sitesi üzerinde yer alan Hazır Beyan Sistemi üzerinden (hazirbeyan.gib.gov.tr) veya mobil uygulama aracılığıyla ya da posta yolu ile gönderilebilecektir. Beyanname vermek için vergi dairelerine gidilmeyecektir.
Kira Geliri Vergisi Nasıl Ödenecek?
Koronavirüs salgını, vergi ödeme yollarında da değişikliğe sebep olmuştur. Daha öncesinde vergi dairelerinde veznelere de yapılabilen ödemeler, artık Gelir İdaresi Başkanlığı'nın resmi internet sitesi (www.gib.gov.tr ) üzerinden ya da mobil uygulamasından veya anlaşmalı bankalar aracılığıyla yapılacaktır.
Mükellefler kendi istekleri doğrultusunda vergi ödemelerini tek seferde ya da iki taksit halinde ödeyebileceklerdir.
60 Yaş Üstü ve Engelli Vatandaşların Beyannameleri
Kira geliri beyannamesi verecek 60 yaşını doldurmuş mükellefler, engelli ya da hasta mükellefler 189'u (Vergi İletişim Merkezi) arayarak yardım isteyebilecek ve bu mükelleflere yardımcı memur atanarak beyannameleri alınacaktır.
Kira Geliri Beyannamesi
Kira geliri beyannamesi, konut ve işyerlerini kiraya verenlerin, yıllık kira gelirlerinin belli bir oranında devlete her yıl düzenli olarak kira geliri vergisi ödemesi gereği gelir bildirimi yapmasıdır. Yani bu durum mesken ve işyerlerini kiraya verenlerin tabi olduğu bir beyan ve vergi sistemidir.
Ancak konut veya işyerini her kiraya veren bu vergiye tabi değildir. Vergi verilmesi için yıllık toplam kira gelirinin, her yıl belirlenen alt sınırının üstünde olması gerekmektedir. Yani devletçe belirlenen alt sınırın altında yıllık kira gelirine sahip olanlar kira geliri vergisi vermemektedir. Bu sınıra "kira geliri istisnası" denilmektedir ve bu sınır her yıl çeşitli faktörler göz önünde bulundurularak güncellenmektedir.
Kira Geliri İstisnası 2020
Kira geliri vergisi için bu yıl alt sınır (istisna) 5 bin 400 TL olarak belirlenmiştir. Yani kiraya verilen mülkten elde edilen yıllık toplam kira geliri 5 bin 400 TL'nin altında olanlar kira geliri vergisi ödemeyecek; üstünde olanlar ise belli bir oranda kira geliri vergisi ödeyecektir.
İşyerini kiraya verenler için ise kira geliri istisnası brüt 40 bin TL olarak belirlenmiştir. Yani işyerini kiraya verenler yıllık toplan brüt 40 bin TL üzerinde kira geliri elde ediyorsa, kira geliri beyannamesi vermek zorundadır. İşyeri kira geliri 40 bin TL'nin altında olanlar ise bu durumdan muaflar.
KİRA GELİR VERGİSİ HESAPLAMA
Kira geliri vergisi hesaplama "götürü gider yöntemi" ve "gerçek gider yöntemi" olmak üzere iki farklı yol ile yapılmaktadır ve bu yol beyan verilirken seçilmektedir.
Götürü Gider Yöntemi
Yıllık toıplam kira bedelinden istisna tutarın çıkarılmasıyla beraber %15 oranında götürü gider indirimi de yapılır ve kalan tutar üzerinden vergilendirme yapılır. Belgelenebilir gideri kira gelirinin %15 oranından az olanların seçeceği yoldur.
Bu yolu seçenler iki yıl boyunca gerçek gider yöntemine geçemeyecektir. Ancak beyan takvimi esnasında tekrar düzenleme yapılabilmektedir.
Gerçek Gider Yöntemi
Bu yol kiraya verilen mülk için, o yıl içinde resmi harcama yapan mükellefleri ve giderleri kira gelirlerinin %15 oranından fazla olan mükellefleri ilgilendirmektedir. Yani konut için yapılan ve evraklarla kanıtlanabilen harcamalar varsa bu yol seçilebilir ve ciddi oranlarda vergi indirimi sağlanabilir.
Hatta, gideri kira gelirinden fazla olmuş olanlar varsa tamamen vergiden muaf tutulabilir.
Ancak bu yolu seçenlerin bilmesi gereken önemli husus, gerçek gider olarak gösterilen tüm masraf evraklarının saklanması gerektiğidir. Denetimlerde bunlar incelenecek ve olası bir ceza almanın önüne geçilecektir. Bu belgelerin 5 yıl boyunca saklanması gerekmektedir.
Kira Geliri Vergisinde İndirim Yapılabilecek Harcamalar
Kiraya verdiği konuttan kira geliri elde edenler ve beyanname verecek olanlar, Gelir Vergisi'nin 89. maddesinde belirtilen konularda vergi indirimi alabilirler.
Kiraya verilen konut için yapılan
* Elektrik-su-doğalgaz giderleri,
* Isı yalıtımı ve enerji azaltmaya yönelik masraflar,
* Ödenen sigortalar,
* Ödenen vergiler,
* Bakım ve onarım masrafları, amortisman bedelleri (kira gelirinin %2'si oranında)
* Son beş yılda konut alanlar (konut edinim berdelinin %5'i oranında indirim)
* Kiraya verilen konutun (krediyle satın alınan) o yıl içinde ödenen faizleri
* İmar barışı ödemeleri
* Gelir sahibinin çocukları için yaptığı özel okul da dahil eğitim masrafları (en fazla kira gelirinin %10'u)
* Gelir sahibinin kendi, eşi ve çocukları için ödediği sigorta primleri (en fazla %15)
* Mükellefin kendi, eşi ve çocuğu için Türkiye'de yaptığı sağlık harcamaları (en fazla %10)
* Anne, baba, çocuk, torun, kardeş, büyükanne ve büyükbaba gibi birinci dereceden yakın akrabanın ücret ödemeksiniz oturduğu konutlar için vergi verilmemektedir; ancak teyze, dayı, amca gibi ikinci derece akrabalar ücret ödemeksizin dahi otursalar, bu konutlar için vergi verilmesi gerekmektedir.
* Ev sahibinin kiracıdan alamadığı miktar ise beyannameye dahil edilmeyecek ve vergisi verilmeyecektir.
* Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması durumunda, istisna indiriminder herbir ortak ayrı ayrı yararlanabilecektir.
* Henüz paylaşılmamış miras olması durumunda ise yine herbir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanabilecektir.
* Hem konut hem işyerinden kira geliri elde edenler, indirimi sadece konut kirası vergisinde alabilecek.
* Mükellefin birden fazla meskenden kira geliri var ise; istisna indirimi sadece bir kez uygulanacaktır.
Kira Geliri Beyanı Zamanında Yapılmazsa
Kira geliri beyannamesini vaktinde vermeyenler ya da eksik verenler istisna tutarı indiriminden faydalanamazlar. Maliye'nin incelemesi sonrası beyanname verenler hem istisnadan yararlanamayacak, hem de vergisini cezayla ödeyecektir.
7194 Sayılı Yasa ile Kira Geliri Vergisinde Değişiklik
9 Aralık 2019''da yürürlüğe giren 7194 sayılı yasa ile artık kira geliri vergi oranı üst sınırı %40'a çıkarıldı. Yasa öncesi yıllık kira geliri 98 bin lirayı aşanların vergi oranı %35 iken; yasayla gelir matrahı 500 bin lirayı aşanlar en üst sınır kabul edildi ve vergi oranları %40'a çıkarıldı. Yani yıllık kira geliri 500 bin liranın üzerinde olanlar %40 oranında vergi ödeyecek.